Dasar Ekonomi Baru (DEB) – Nota Sejarah SPM

Dasar Ekonomi Baru (DEB) merupakan satu program sosioekonomi jangka panjang yang diperkenalkan oleh kerajaan Malaysia pada tahun 1971. Dasar ini dirangka untuk tempoh 20 tahun (1971-1990) dan dilaksanakan melalui Rancangan Pembangunan Lima Tahun, bermula daripada Rancangan Malaysia Kedua (RMK-2) hingga Rancangan Malaysia Kelima (RMK-5).

Latar Belakang Pengenalan DEB

Faktor utama yang membawa kepada pengenalan DEB ialah peristiwa rusuhan kaum pada 13 Mei 1969. Tragedi ini menyedarkan pemimpin negara tentang wujudnya ketidakseimbangan yang serius dalam bidang ekonomi dan sosial antara kaum di Malaysia.

Keadaan sebelum DEB:

• Pengenalan Kaum Mengikut Fungsi Ekonomi: Orang Melayu dan Bumiputera lain majoritinya tinggal di luar bandar dan terlibat dalam sektor pertanian tradisional yang berpendapatan rendah. Orang Cina pula mendominasi sektor perniagaan dan perdagangan di bandar. Orang India kebanyakannya bekerja di ladang getah dan kelapa sawit.
• Jurang Pendapatan: Wujud jurang pendapatan yang ketara antara kaum dan antara penduduk bandar dengan luar bandar.
• Kemiskinan: Kadar kemiskinan adalah tinggi, terutamanya dalam kalangan kaum Bumiputera.

Ketidakseimbangan ini dilihat sebagai punca utama kepada rasa tidak puas hati dan ketegangan antara kaum, yang akhirnya membawa kepada Peristiwa 13 Mei 1969. DEB diperkenalkan oleh Perdana Menteri kedua, Tun Abdul Razak Hussein, sebagai satu formula untuk membetulkan keadaan ini dan membina perpaduan negara yang kukuh.

Matlamat Utama DEB

Matlamat utama DEB adalah untuk mencapai perpaduan negara melalui strategi “serampang dua mata”:

1. Membasmi Kemiskinan: Mengurangkan kadar kemiskinan dengan meningkatkan pendapatan dan menambah peluang pekerjaan untuk semua rakyat tanpa mengira kaum.
2. Menyusun Semula Masyarakat: Menghapuskan pengenalan kaum mengikut fungsi ekonomi dan wilayah. Ini bertujuan untuk mengurangkan dan seterusnya menghapuskan jurang ekonomi antara kaum.

Strategi Pelaksanaan DEB

Kerajaan telah merangka pelbagai strategi dan menubuhkan agensi-agensi khusus untuk mencapai matlamat DEB.

1. Strategi Membasmi Kemiskinan

• Pembangunan Luar Bandar: Memberi tumpuan kepada golongan petani, pekebun kecil, dan nelayan dengan memodenkan sektor pertanian.
• Pembukaan Tanah Baharu: Agensi seperti Lembaga Kemajuan Tanah Persekutuan (FELDA) membuka tanah-tanah baharu secara besar-besaran untuk tanaman getah dan kelapa sawit, serta menempatkan semula penduduk luar bandar yang miskin.
• Bantuan dan Subsidi: Memberi bantuan peralatan pertanian, subsidi baja, benih, dan khidmat nasihat teknikal. Agensi seperti Lembaga Padi dan Beras Negara (LPN) dan Lembaga Pertubuhan Peladang (LPP) memainkan peranan penting.
• Peningkatan Kualiti Hidup: Menyediakan kemudahan asas seperti jalan raya, bekalan air bersih, elektrik, sekolah, dan klinik kesihatan di kawasan luar bandar.

2. Strategi Menyusun Semula Masyarakat

Ini merupakan strategi yang paling penting untuk mewujudkan keseimbangan ekonomi antara kaum. Sasarannya adalah untuk mencapai pemilikan modal saham Bumiputera sekurang-kurangnya 30% pada tahun 1990.

• Peningkatan Pemilikan Modal Saham Bumiputera:
  • Perbadanan Nasional Berhad (PERNAS) ditubuhkan untuk membeli syarikat-syarikat sedia ada dan menguruskannya bagi pihak Bumiputera.
  • Amanah Saham Nasional (ASN) dan Amanah Saham Bumiputera (ASB) dilancarkan untuk memberi peluang kepada kaum Bumiputera memiliki saham dalam syarikat-syarikat besar negara.
• Mewujudkan Masyarakat Perdagangan dan Perindustrian Bumiputera (MPPB):
  • Majlis Amanah Rakyat (MARA) menyediakan latihan kemahiran, pinjaman perniagaan, dan ruang niaga kepada usahawan Bumiputera.
  • Perbadanan Pembangunan Bandar (UDA) membantu membangunkan semula bandar dan menyediakan ruang perniagaan strategik untuk usahawan Bumiputera.
• Pendidikan Sebagai Alat Mobiliti Sosial:
  • Menambah bilangan sekolah, terutamanya di luar bandar.
  • Memperkenalkan sistem kuota kemasukan ke institusi pengajian tinggi awam (IPTA) untuk memastikan lebih ramai pelajar Bumiputera mendapat peluang melanjutkan pelajaran dalam bidang sains, teknologi, dan profesional.
  • Menyediakan biasiswa dan bantuan kewangan.
  • Menubuhkan sekolah berasrama penuh (SBP) dan Maktab Rendah Sains MARA (MRSM).
• Pembangunan Wilayah: Membangunkan negeri-negeri dan kawasan yang kurang maju untuk mewujudkan peluang ekonomi yang lebih seimbang di seluruh negara.

Pencapaian dan Kesan DEB

Selepas 20 tahun dilaksanakan, DEB telah menunjukkan beberapa pencapaian yang signifikan:

• Penurunan Kadar Kemiskinan: Kadar kemiskinan negara berjaya dikurangkan daripada 49.3% pada tahun 1970 kepada 17.1% pada tahun 1990.
• Peningkatan Kualiti Hidup: Taraf hidup rakyat, terutamanya di luar bandar, meningkat dengan adanya kemudahan asas yang lebih baik.
• Kemunculan Kelas Menengah Melayu: Peluang dalam pendidikan dan perniagaan telah melahirkan golongan profesional, pentadbir, dan usahawan Bumiputera yang membentuk kelas menengah baharu.
• Pemilikan Modal Saham: Walaupun sasaran 30% tidak tercapai sepenuhnya (mencapai sekitar 20.3% pada 1990), pemilikan modal saham oleh Bumiputera telah meningkat dengan ketara.

Selepas tamat tempoh DEB pada tahun 1990, usaha untuk mencapai keseimbangan sosioekonomi diteruskan melalui Dasar Pembangunan Nasional (DPN).

Tip Peperiksaan:

• Ingat dua matlamat utama DEB (membasmi kemiskinan & menyusun semula masyarakat).
• Kaitkan pengenalan DEB dengan Peristiwa 13 Mei 1969.
• Sebutkan beberapa agensi utama dan fungsinya (cth: FELDA, MARA, PERNAS, UDA).
• Fahami sasaran 30% pemilikan modal saham Bumiputera sebagai komponen penting dalam strategi penyusunan semula masyarakat.

Semoga nota ini dapat membantu anda dalam persediaan menghadapi peperiksaan SPM!